Ziekte en een verborgen verhaal

“ Ik heb jicht. Al jarenlang en ik wil ervan af.” Met die woorden neemt de man tegenover mij plaats. Dagelijkse medicatie onderdrukt inmiddels preventief de pijnaanvallen in de voeten, veroorzaakt door een te hoog gehalte aan urinezuur in het bloed. Dit zorgt voor kristalvorming in de gewrichten, dat intense pijn en ontstekingen geeft.

Mijn ervaring met familieopstellingen en de vele ogenschijnlijke verbanden tussen trauma en lichamelijke klachten (helaas vaak nog niet wetenschappelijk bewezen) maken me nieuwsgierig naar de achtergrond van zijn verhaal.

Uit zijn eigen leven komen eigenlijk geen duidelijke aanwijzingen naar voren, die met het ontstaan te maken kunnen hebben. Op mijn vraag: “Wie heeft dit nog meer?” geeft hij aan dat zijn vader ook jicht had. Ik voel echter dat we nóg verder terug gaan in de generaties daarachter en vraag naar opa, de vader van vader. Daarvan is niet bekend of hij jicht had. Toch voel ik daar duidelijk een link ermee. De opstelling die we vervolgens doen rondom de oorzaak van de jicht maakt een traumatisch “verborgen verhaal” zichtbaar.

Een verborgen verhaal kan bijvoorbeeld een indringende gebeurtenis zijn, een persoon en/of onverwerkte emoties, die destijds niet gezien of verwerkt zijn. Veelal, omdat dat in de omstandigheden toen niet mogelijk was of bijvoorbeeld niet geaccepteerd of geheim was. Met name in situaties rondom de oorlogen of de kerk komen we veel verborgen verhalen tegen, die nog nagalmen in het lichaam en celgeheugen van de generaties erna.

In dit geval opende zich het verhaal van opa, die als 17-jarige jongen moest vluchten uit België tijdens de Eerste Wereldoorlog. Antwerpen stond in brand en samen met zijn broer heeft hij huis en haard (letterlijk) achter moeten laten. Hij is te voet naar Nederland gevlucht. Een barre tocht, waarin hij enorm veel angst, onmacht, verdriet, dorst en honger beleefde en zijn ogen enkel ellende, dood en verderf zagen. Zijn voeten hebben zijn leven gered. Zijn voeten zijn sindsdien ook verbonden met alle waargenomen “vlammende” pijn. “Zolang ik de pijn voel, leef ik nog”, lijkt er op onderbewust niveau geconcludeerd te zijn.

In de opstelling is de pijn van opa zichtbaar. De cliënt ziet allerlei oorlogsbeelden terwijl hij op de plek van opa staat. Dorst voelt hij in zijn keel, die zeer gaat doen en het doet hem denken aan het advies om veel te drinken bij jichtaanvallen. Angst zet zich vaak vast op de nieren en blaas en nierproblemen hebben een wetenschappelijk bewezen koppeling met jicht. Verhoogd urinezuur… toeval? Of zit er toch meer achter en is dit de manier waarop het lichaam vertelt dat het nog ergens last van heeft dat de levensenergie stagneert?

De vader van de cliënt, zoon van opa, heeft de Hongerwinter meegemaakt als klein jongetje. Ook hier leefde nog veel onmacht, angst en verdriet, dat ongeuit in het lichaam werd opgeslagen. Ook honger was voelbaar in het opstellingsveld. De jicht was duidelijk verbonden aan alle onverwerkte pijn en doodsangst. Na het overlijden van vader is de jicht van de cliënt verergerd, toen hij zelf met de dood, verdriet, onmacht en pijn te maken kreeg door het verlies. Ineens vallen alle puzzelstukjes in elkaar.

Ik moet denken aan woorden die ik ergens gehoord heb: “Het symptoom verhuist net zolang mee tot het echte verhaal gezien is”. In het openbreken van het verhaal onder de jicht wordt het bij de cliënt steeds lichter in zijn lijf, zijn hart en borstkas openen zich, de energie gaat stromen in het veld en er komt een glimlach op zijn gezicht. Het maakt diepe indruk op hem. Hij realiseert zich dat zijn dappere, innerlijk werk van vandaag er wel eens voor zou kunnen zorgen dat hij dit niet onbewust doorgeeft aan zijn eigen zoon. En laat duidelijk zijn: niemand heeft hier schuld aan! Dit gebeurt volledig onderbewust en ontstaat vanuit een overlevingsmechanisme.

Ik ben nieuwsgierig wat het verdere effect zal zijn van deze sessie. Ik heb ervaren dat klachten kunnen verminderen, soms zelfs verdwijnen, er soms andere en betere hulp komt of dat cliënten meer rust en acceptatie vinden in de situatie of ziekte. Ik weet niet wat deze nieuwe doorstroming zal brengen bij de cliënt. Dat heb ik ook helemaal los te laten. Ik sta in dienst van wat er op zo’n moment gezien wil worden, dat nodig is voor de cliënt om te zien en ervaren zodat zijn eigen, helende levensenergie gaat stromen.

Dit voorbeeld is slechts een van de vele wonderlijke verhalen die ik meemaak in de praktijk bij het opstellingenwerk (en klachten of ziekte). Uiteraard met toestemming van de cliënt geschreven. Soms loont het de moeite om een laagje dieper te kijken! Je bent welkom als je zelf iets wilt onderzoeken.